نام و نام خانوادگي:افسانه باشي پور
واحد بهداشت روان
بهداشت روان بخشي جدائي ناپذير از بهداشت عمومي است كه فرد را از عناصر شناختي، عاطفي و همچنين از توانايي هاي خود در ايجاد رابطه با ديگران آگاه مي گرداند.
انسان با داشتن تعادل رواني، بهتر مي تواند بر استرس هاي زندگي فائق آيد، كارهاي روزانه را پربارتر و سودمندتر گرداند و فرد مفيدي براي جامعه باشد.
اختلالات رواني و مغزي با تاثير روي سلامت روان فرد، امكان دستيابي به بخش هايي از موارد بالا و يا امكان عملي ساختن تمام آنها را به طور كلي و يا به گونه اي نسبي غير ممكن مي سازد. درمان اين اختلالات و پيشگيري از به وجود آمدن آنها، راه استفاده از تمام توانايي هاي موجود در فرد را براي وي هموار مي سازد. از آنجا كه بهداشت روان پايه و اساس رشد انسان است، اين حقيقت را بايد پذيرفت كه مسائل بهداشت روان همراه زندگي است، امكان پديد آمدن آنها هميشه وجود دارد و لازم است تا درباره آنها بحث و گفتگو شود.
از بيماران رواني نترسيم، هيچ كس از ابتلاء به بيماريهاي رواني مصون نيست.
علائم زودرس و هشدار دهنده را ناديده نگيريم.
با باورهاي غلط مرتبط با بهداشت روان مبارزه كنيم.
و برقراري موازنه و برابري بين بهداشت جسمي و بهداشت روان يك امر حياتي است.
برنامه كشوري بهداشت روان در ايران:
در سال 1364 برنامه كشوري بهداشت روان ايران تنظيم و در سال 1367 به تصويب وزارت بهداشت رسيده است.
« هدف اين برنامه رسيدن به حداقل خدمات بهداشت رواني براي همه مردم مي باشد».
ويژگيهاي حاكم بر اهداف بهداشت روان شامل:
1- فعاليتهاي روان پزشكي و بهداشت روان بايد با خدمات پزشكي و بهداشت عمومي ادغام گردد. فعاليتهاي روان پزشكي تنها نبايد در بيمارستانها و درمانگاههاي رواني ارئه شود. لازم است بسياري از كاركنان بيمارستانهاي عمومي، درمانگاهها و مراكز بهداشتي در شهر و روستا مهارتهاي لازم را براي ارائه خدمات بهداشت رواني دارا باشند.
2- با استفاده از ويژگي تمركز زدايي در مراكز و خانه هاي بهداشت روستايي به راحتي امكانات پاسخگويي به بخش عمده اي از نيازهاي رواني مردم فراهم گردد.
3- آموزش بهداشت روان، راهنمايي و مشاوره، بيماريابي، پيگيري و بكارگيري روشهاي مداخله اي از فعاليتهاي پيشگيري در اين زمينه مي باشند.
4- تقسيم سطوح خدماتي و نظام ارجاع به اين صورت كه بهورزان و كاردانان مراكز در خدمات اوليه و پزشكان عمومي وبرخي كاركنان آموزش ديده در خدمات نيمه تخصصي و متخصصين روانپزشكي و روان شناسي در خدمات تخصصي مشغول مي باشند.
مراحل اجرائي
ابتدا مربيان بهورزي و كاردانهاي بهداشتي با برنامه كشوري از طريق كارشناس مسؤول بهداشت روان شهرستان آشنا شده، سپس بهورزان و پزشكان عمومي آموزش كوتاه مدت ديده و بهورزان پس از آموزشهاي لازم در منطقه تحت پوشش خود اقدام به بيماريابي بيماران رواني - عصبي نموده و آنها را به كاردانان و پزشكان عمومي در مراكز ارجاع داده، پزشكان عمومي و سطوح تخصصي بعدي با درمان و نظارت خود شبكه وسيع خدمات بهداشت روان را تكميل مي نمايند.
بازگشت به فهرست
________________________________________
فعاليتهاي بهداشت روان
بهداشت روان به مفهوم تامين و ارتقاء سلامت رواني فردي و اجتماعي، پيشگيري از ابتلاء، درمان مناسب بيماريهاي رواني و توانبخشي بيماران رواني مي باشد و با فرض اين تعريف مجموعه فعاليتهاي زير را دربر مي گيرد.
1- ادغام بهداشت روان در سيستم مراقبتهاي بهداشتي اوليه ( PHC)؛
2- كليه فعاليتهايي كه در جهت گسترش سلامت رواني و اجتماعي فرد باشد؛
3- آموزشهاي عمومي به منظور جلوگيري از ابتلاء به بيماريهاي رواني و عصبي؛
4- آموزش مهارتهاي زندگي از جمله مهارت ارتباطي - مقابله با استرس - حل مسئله - قاطعيت، خود آگاهي و ...؛
5- آموزش شيوه فرزند پروري؛
6- آموزش مداخلات رواني در پيشگيري از بلاياي طبيعي؛
7- آموزش پيشگيري از اعتياد و سوء مصرف مواد؛
8- سمينارهاي تشخيص و درمان بيماريهاي روان پزشكي؛
9- تهيه پمفلتها و جزوات آموزشي؛
10- درمان به موقع و مناسب بيماران به منظور جلوگيري از شيوع بيماريهاي رواني.
خدمات بهداشت روان
1- آموزش؛
2- مبارزه با علل بيماري و يا عوامل موثر در انتقال آن؛
3- كاهش آسيب پذيري فردي و ايجاد محيط مناسب در اجتماع به منظور كاهش خطر ابتلاء افراد به بيماري؛
4- مشاوره و راهنمايي گروهي و فردي؛
5- بيماريابي و كمك هاي اوليه؛
6- اصلاح نظام مراقبتي در افراد سالم و بيمار.
جمعيت هاي آسيب پذير در بهداشت روان شامل:
بيماران و معلولين رواني، عقب ماندگان ذهني - بيماران صرعي، سالمندان، معتادان، بيكاران، نيازمندان اقتصادي و كودكان و نوجوانان، زنان باردار و مطلقه و داغديده، افراد بي سرپرست، زندانيان و مهاجران، از گروههاي آسيب پذيرتر و جمعيتهاي هدف در برنامه هاي بهداشت روان مي باشند.
نظارت و پايش
1- بازديد از مراكز و خانه هاي بهداشت تحت پوشش؛
2- جمع آوري، بررسي و تجزيه و تحليل آماري و عملكرد سالانه؛
3- ارائه گزارشات لازم به مسؤولين.